«اسب تروآ» در دریای سیاه؛ سرنوشت توافقِ‌نامه غلات چه می‌شود؟
تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۴۴۷۴۵
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: دیدار هفته گذشته رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه با ولادیمیر پوتین همتای روسی اش در شهر سوچی اگر چه تاثیری در سرنوشت توافق غلات نداشت، اما این دیدار را نمی توان یک دیدار شکست خورده و بی نتیجه تفسیر کرد، زیرا رهبران هر دو کشور بر لزوم اجرای توافقِ غلات تاکید داشتند.
قبل از پرداختن به محتوای این نشست لازم است نگاهی به اهمیت این دیدار داشته باشیم؛ زیرا این دیدار بعد از به سرانجام رساندن بعضی اقدامات حزب عدالت و توسعه و پس از انتخابات ۲۰۲۳ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به خصوص که دیدار یاد شده بعد از استرداد فرمانده هنگ آزوف به اوکراین، پهلو گرفتن دو فروند ناو «یواس‌اس مونت ویتنی» و «جرالد آر فورد» متعلق به ناوگان ششم نیروی دریایی آمریکا در استانبول و تاکید بر عضویت اوکراین در ناتو از سوی ترکیه صورت گرفته است؛ هر چند این نوع سیاست ترکیه در ظاهر نشان از دور شدن آنکارا از روسیه و همگرایی به غرب دارد اما باید گفت این سیاست صرفا یک سیاست موازنه محسوب می شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کما اینکه قبل‌تر در مطلبی گفته بودیم که ترکیه در برخی مسائل منطقه ای به خصوص موضوع سوریه نیاز به همراهی با روسیه دارد و برای همین هیچ گاه در مسیر تنش با دولت مسکو گام برنمی‌دارد در نتیجه سیاست اخیر ترکیه به معنای دوری آنکارا از مسکو نیست.
اما مهم ترین محور دیدار سران دو کشور در سوچی مساله تفاهم غلات بود که علی رغم تلاش دولت ترکیه اما نتیجه دلخواه اردوغان که می توانست بستر قدرت و پروپاگاندای او باشد، اتفاق نیفتاد.
در جولای سال ۲۰۲۲ میلادی با میانجیگری ترکیه و حضور سازمان ملل توافقنامه غلات در راستای صادرات غلات روسیه و اوکراین امضا شد. اما علیرغم این تفاهم، تحریم های صادراتی روسیه به خصوص تحریم بانک کشاورزی روسیه در سوئیفت برداشته نشد و صادرات روسیه را عملا با موانع جدی مواجه کرد. تداوم این محدودیت ها موجب شد روسیه در جولای سال جاری از تفاهم غلات خارج شود. در دیدار اردوغان و پوتین صرفا تفاهم صادرات یک میلیون تن غلات مورد توجه قرار گرفت تا بعد از صادرات این غلات به ترکیه وارد کشورهای فقیر آفریقایی شود. مقامات روسیه هم روز چهارشنبه از قطعی شدن این توافق خبر دادند. اما قطعا یکم میلیون تن غلات نمی تواند جوابگوی نیاز کشورها باشد.
کریدور انسانی یا اسب تروآ؟
مسئله اصلی این است که کشورهای عضو ناتو به سرکردگی آمریکا موضوع «کریدور انسانی» را در خصوص صادرات غلات اوکراین مطرح می کنند؛ اگر چه واژه کریدور انسانی در ظاهر واژه ای مطلوب به نظر می رسد اما از نظر روسیه این کریدور یک تهدید مهم است. ترکیه نیز نگرانی های روسیه رو منطقی دانسته و اردوغان هم از این شکل کریدور به خاطر اینکه ممکن است خطر جنگ در دریای سیاه را به دنبال داشته باشد استقبال نمی کند.
فرمول کریدور انسانی به این شکل است که غلات اوکراین از دریای سیاه از مرزهای آبی کشورهایی مانند رومانی، بلغارستان که عضو ناتو هستند عبور می‌کند و بعد از ورود به ترکیه وارد بازار جهانی می‌شود. از نظر روسیه عبور این کشتی ها از کشورهای ناتو یک تهدید بزرگ محسوب می شود زیرا احتمال دارد هنگام بازگشت این کشتی ها به اوکراین، ناتو در این کشتی ها برخی سلاح ها و تجهیزات نظامی را جاسازی کند و به این ترتیب روسیه به عنوان یک کشور حاشیه‌ای دریای سیاه مورد حمله قرار گیرد.
این موضوع یاداور حکایت افسانه ای اسب تروآ است و دولت مسکو شدیدا مخالف اجرایی شدن ایجاد چنین کریدوری و تکرار ماجرای افسانه‌ای یونانی است؛ از طرفی دولت آنکارا نیز نگرانی های مسکو را کاملا منطقی می‌داند و مخالفت خود را اعلام کرده است. ترکیه در حاشیه جنگ اوکراین همیشه در تلاش بوده تا دریای سیاه بستر تقابل نظامی روسیه و ناتو نشود. ضمن اینکه برخی مقامات آمریکا اعلام کرده اند که در حمل غلات اوکراین نیاز است برخی جنگنده های نظامی ناتو در راستای تامین امنیت غلات با این کشتی ها باری همراهی کنند تا بدون هیچ آسیبی به مقصد برسد. مطرح شدن چنین موضوعی از سوی واشنگتن نگرانی های آنکارا و مسکو را بیشتر می کند.
در پایان باید گفت اگرچه دولت آمریکا تاکید به بازگشت روسیه به تفاهم غلات را دارد اما ادامه تحریم های روسیه عملا تناقض سیاسی واشنگتن را نشان می دهد در نتیجه به نظر می رسد تا زمانی که تحریم روسیه در خصوص صادرات غلات برداشته نشود تنش توافقنامه غلات ادامه داشته باشد.
کد خبر 5881912منبع: مهر
کلیدواژه: توافق غلات روسیه جنگ اوکراین ترکیه سازمان ملل متحد رژیم صهیونیستی روسیه ایالات متحده امریکا اوکراین فلسطین ولادیمیر پوتین جنگ اوکراین عراق اربعین 1402 ارتش رژیم صهیونیستی سوریه مقاومت فلسطین کرانه باختری ایران کریدور انسانی کشتی ها دریای سیاه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۴۴۷۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افشاگری دی‌ولت از سند محرمانه‌ای که می‌توانست به جنگ اوکراین پایان دهد
نشریه آلمانی دی ولت شرح مفصلی از پیش‌نویس یک پیمان صلح برای پایان دادن به جنگ بین اوکراین و روسیه بر اساس توافقنامه استانبول منتشر کرده که هرگز در بهار ۲۰۲۲ امضا نشد. این نشریه می‌نویسد: حتی با اینکه دو سال گذشته، این معامله همچنان سودآور به نظر می‌رسد.
به گزارش ایسنا، در مقاله دی‌ولت از این سند آمده است: هر دو طرف متخاصم تا ۱۵ آوریل ۲۰۲۲ تقریباً روی همه نکات توافق داشتند، بجز چند مورد که باید شخصاً توسط ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی، رئیسان جمهور روسیه و اوکراین در نشست سران مورد بحث قرار می‌گرفت، اما این اتفاق هرگز نیفتاد.
براساس این گزارش، طبق ماده یک پیش نویس معاهده، اوکراین متعهد به «بی‌طرفی دائمی» می‌شد. بنابراین، کی‌یف از هرگونه عضویت در ائتلاف‌های نظامی از جمله ناتو، خودداری می‌کرد؛ همچنین هرگز به دنبال «دریافت، تولید یا دستیابی» سلاح‌هسته‌ای نمی‌رفت، به نیروهای خارجی اجازه ورود به کشورش را نمی‌داد و زیرساخت‌های نظامی خود از جمله فرودگاه‌ها و بنادر دریایی را در اختیار کشور دیگری قرار نمی‌داد. علاوه بر این، کی‌یف از برگزاری مانورهای نظامی با مشارکت خارجی و از شرکت در هرگونه درگیری نظامی خودداری می‌کرد. طبق ماده سه این سند، هیچ چیز مستقیماً مانع از عضویت کی‌یف در اتحادیه اروپا نمی‌شد و در مقابل، روسیه قول می‌داد که دیگر به اوکراین حمله نکند.
در این توافقنامه تاکید شده بود: برای اینکه کی‌یف بتواند از این موضوع مطمئن شود، مسکو موافقت می‌کرد که پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد - ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین و خود روسیه - تضمین‌های امنیتی جامعی را به اوکراین ارائه دهند. در ماده پنج پیش نویس معاهده، کی‌یف و مسکو بر روی مکانیزمی به توافق می‌رسیدند که یادآور مقررات کمک ناتو است. در صورت «حمله مسلحانه به اوکراین»، کشورهای ضامن متعهد می‌شوند که از کی‌یف در حق دفاع از خود، که در منشور سازمان ملل آمده است، حداکثر به مدت سه روز حمایت کنند. این کمک می‌توانست با «اقدام مشترک» تمام یا یکی از قدرت‌های ضامن انجام شود.
براساس این گزارش، طبق ماده ۱۵، این معاهده باید توسط هر یک از کشورهای امضا کننده به تصویب می‌رسید تا از قدرت الزام آور تحت قوانین بین‌المللی اطمینان حاصل شود. با این حال، ضمانت‌های امنیتی روی میز در بهار ۲۰۲۲ نیاز به تایید ایالات متحده، چین، بریتانیا و فرانسه داشت.
در بخش دیگری از این توافقنامه، ماده ۸ می‌گوید که کریمه و بندر سواستوپل از ضمانت‌های امنیتی مستثنی هستند. بنابراین، کی‌یف در واقع کنترل شبه جزیره را به روسیه می‌داد. در این سند مشخص نیست که کدام بخش از شرق اوکراین باید از وعده‌های کشورهای ضامن در مورد حفاظت حذف شود و بر این اساس تحت کنترل روسیه باقی بماند. اما بیانیه استانبول نشان می‌دهد که کی‌یف موافقت کرده است که بخش‌هایی از مناطق دونتسک و لوهانسک را که روسیه پیش از شروع جنگ کنترل می‌کرد، تحت اختیار داشته باشد. در حالی که روسیه خواستار تعیین مرزهای دقیق در نشست پوتین و زلنسکی بود، کی‌یف با تاکید بر این که این مرزها بر اساس تفسیر اوکراینی باشد، امتناع کرد.
دی ولت نوشته است: در جریان مذاکرات، روسیه به صراحت اعلام کرد که آماده خروج از اوکراین است، اما نه از کریمه و آن بخش از دونباس که باید از ضمانت‌های امنیتی مستثنی شود. یعنی روسیه باید در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ نیروها را اساساً از اوکراین خارج می‌کرد. سران کشورها باید جزئیات خروج نیروها را مستقیماً بررسی می‌کردند. مسکو درخواست اوکراین مبنی بر اینکه کشورهای ضامن می‌توانند در صورت حمله، منطقه پرواز ممنوع بر فراز اوکراین ایجاد کنند، رد کرد.
به نوشته این روزنامه، اندازه آینده ارتش اوکراین نیز حل نشده باقی ماند. کی‌یف تا حدی به درخواست‌های روسیه برای غیرنظامی‌سازی پاسخ می‌داد. بر اساس ضمیمه یک، مسکو از کی‌یف می‌خواست ارتش خود را به ۸۵ هزار سرباز کاهش دهد و اوکراین یک گروه ۲۵۰۰۰۰ سرباز را پیشنهاد کرد. در مورد میزان تجهیزات نظامی نیز نظرات متفاوت بود. روسیه خواستار کاهش تعداد تانک‌ها به ۳۴۲ تانک شد، در حالی که کی‌یف می‌خواست آن را به ۸۰۰ دستگاه برساند. اوکراین فقط می‌خواست تعداد خودروهای زرهی را به ۲۴۰۰ دستگاه کاهش دهد. در حالی که روسیه خواستار باقی ماندن تنها ۱۰۲۹ دستگاه بود. تفاوت در مورد توپخانه نیز بسیار زیاد بود. مسکو ۵۱۹ توپ را برنامه‌ریزی کرده بود، کی‌یف - ۱۹۰۰. کی‌یف می‌خواست ۶۰۰ سامانه موشک پرتاب چندگانه با برد تا ۲۸۰ کیلومتر را حفظ کند. طبق برنامه روسیه، باید ۹۶ عدد از آنها با حداکثر برد ۴۰ کیلومتر وجود داشته باشد. به درخواست روسیه، تعداد خمپاره‌ها باید به ۱۴۷ و موشک‌های ضد تانک - به ۳۳۳، به درخواست کی‌یف - به ترتیب به ۱۰۸۰ و ۲۰۰۰ کاهش یابد. علاوه بر این، قرار بود نیروی هوایی اوکراین کاهش یابد. مسکو خواستار ترک ۱۰۲ جنگنده و ۳۵ هلیکوپتر بود، کی‌یف بر ۱۶۰ هواپیما و ۱۴۴ هلیکوپتر اصرار داشت. بر اساس پیشنهاد روسیه، نیروی دریایی اوکراین باید دو ناو جنگی می‌داشت، طرف اوکراینی - هشت فروند می‌خواست.
در این گزارش آمده است: اوکراین با بخشی از خواسته‌های فدراسیون روسیه موافقت نکرد - تبدیل زبان روسی به عنوان دومین زبان رسمی در اوکراین، لغو تحریم‌های متقابل و انصراف از دعاوی در دادگاه‌های بین‌المللی. اما حتی با در نظر گرفتن این واقعیت که برخی از نکات بحث برانگیز باقی مانده بود، پیش نویس توافق نشان می‌دهد که طرفین چقدر به توافق صلح احتمالی در آوریل ۲۰۲۲ نزدیک بودند. قرار بود پوتین و زلنسکی در یک گفتگوی شخصی اختلافات باقی مانده را حل کنند.
به نوشته دی‌ولت، حتی پس از گذشت بیش از دو سال از جنگ، این توافق همچنان یک معامله خوب به نظر می‌رسد. یکی از اعضای هیئت مذاکره کننده اوکراینی به دی ولت گفت: «این بهترین معامله‌ای بود که می‌توانستیم انجام دهیم. اوکراین چندین ماه است که در حالت تدافعی قرار گرفته و متحمل خسارات سنگینی شده است. با نگاهی به گذشته، اوکراین در آن زمان در موقعیت مذاکره قوی‌تری نسبت به اکنون قرار داشت.
این نشریه می‌نویسد: مذاکره کنندگان در آن زمان تصور می‌کردند که زلنسکی و پوتین این سند را در آوریل ۲۰۲۲ امضا می‌کنند. دیوید آراخامیا، مذاکره کننده اوکراینی در نوامبر ۲۰۲۳ در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که چرا پوتین و زلنسکی هرگز در نشست نهایی صلح مورد انتظار ملاقات نکردند. او گفت بوریس جانسون، نخست وزیر وقت انگلیس در ۹ آوریل به کی‌یف آمد و گفت لندن هیچ چیزی با پوتین امضا نخواهد کرد و اوکراین باید به جنگ ادامه دهد. جانسون بعداً این ادعا را رد کرد. با این حال، دلایلی برای شک وجود دارد که پیشنهاد ارائه تضمین‌های امنیتی به اوکراین در توافق با روسیه در این مرحله شکست خورد.
انتهای پیام
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است